Kan Schiphol voor Nederland behouden blijven?

Schiphol is op deze plek ten dode opgeschreven, willen we de luchtvaart voor Nederland behouden, dan zijn drastische maatregelen nodig.
Nederland is een vervoersland bij uitstek. Voor de Nederlandse economie zijn verbindingen essentieel. De mondiale luchtvaart groeit al decennia twee keer zo snel als de economie. Ondanks de steun die Schiphol/KLM ontvangt van de regering (met 70% de grootaandeelhouder van Schiphol) kan het de groei al niet meer bijhouden. Met name het oppervlak dat Schiphol inneemt kan niet groter worden gemaakt, en de vliegtuigen kunnen niet korter op elkaar starten en landen. De analogie met het verzanden van de Amsterdamse haven, wat mede het eind van de gouden eeuw inleidde, dringt zich op . 
Tot voor kort was de luchtvaart onze Nationale trots. De stemming hierover is aan het omslaan: woningnood, stikstof, fijnstof, geluidsoverlast, miljardenverliezen die worden afgewenteld op de belastingbetaler, en belastingvrijstelling maken dat de publieke opinie verandert. De miljarden die in Air France-KLM gestoken worden kunnen niet meer worden terugbetaald. Het verlies in dit eerste half jaar  bedroeg 3 miljard op een omzet van 5 miljard. Investeren in de luchthaven en luchtvaartmaatschappij vormt een steeds groter risico en dat is te zien aan de beurskoersen. De Franse luchthavens hebben hun 9% aandeel in Schiphol recent van de hand gedaan omdat ze de verliezen niet meer willen opbrengen.
Wat ook niet meehelpt zijn de enorme bonussen die de CEO Smith van Air France-KLM in het vooruitzicht zijn gesteld, ook al zijn de daaraan verbonden doelen niet eenvoudig te halen.   De gebrekkige controle op covid in de luchtvaart help de mondiale  virus versprijding.
Kortom, de directie van Schiphol Group en KLM zal er een hele kluif aan hebben om niet hetzelfde lot te ondergaan als onlangs Tata-Steel en Shell: een plotselinge omslag in de publieke opinie gevolgd door een koersval of dreigend faillissement, waarmee eventuele groei en zelfs het voortbestaan ernstig in gevaar komen.
Tot eind vorige eeuw had de Schiphol-directie een gedetailleerd en visionair uitgeschreven toekomstplan dat iedere vijf jaar werd geactualiseerd. Er werd 5, 10 en 30 jaar in de toekomst gekeken en men hield zich daar aan. Dat was pure noodzaak, want al hanteren regeringen een horizon van 4 jaar, infrastructuur vraagt tientallen jaren vooruitkijken. Een nieuwe terminal, een nieuwe metrolijn en Lelystad Airport zijn een druppel op een gloeiende plaat en vergroten de problemen. 
Rond de eeuwwisseling is Schiphol gestopt met ver vooruit plannen. De regering krijgt dus al twintig jaar geen input meer. Het gevolg is stagnatie: zalvende woorden over een gematigde groei, beloften over een stillere groenere luchtvaart met oog voor de omwonenden. Dergelijke bezweringen werken niet meer, iedereen begrijpt dat het publiek “geschiphold” wordt.  
De huidige tijd stelt zeer hoge eisen aan de raad van bestuur van grote ondernemingen zoals Schiphol en KLM. Een moderne CEO denkt vooruit en neemt overheden hier in mee, zij/hij houdt niet alleen rekening met de aandeelhouders maar met àlle stakeholders: de omgeving, de medewerkers en het milieu. 
Het is nog niet te laat om te bekijken op welke plek onze nationale luchthaven het beste kan gaan komen. De huidige locatie brengt steeds grotere nadelen mee, voor de luchtvaart zelf, de omgeving, de woningnood, het milieu en de volksgezondheid.
In de vorige eeuw werd gedacht aan een eiland voor de kust bij Zandvoort, of aan een derde Maasvlakte. Zulke oplossingen vergen tientallen miljarden euro’s aan investeringen en tientallen jaren planning. Een volk dat vooruit wil moet soms projecten ondernemen die op het eerste gezicht bijna onmogelijk lijken. De plannen voor het Noordzeekanaal, de Nieuwe Waterweg en de Afsluitdijk werden in eerste instantie afgeschoten. Ook voor het Deltaplan was een ramp nodig. Laat het bij Schiphol zo ver niet komen!